Koronabirusa
INEk baieztatu du Espainiako ekonomia % 5,2 jaitsi zela martxora arte
Agentziak | Erredakzioa
Etxeetako kontsumoa % 6,6 hondoratu da, eta gastu publikoa erritmo handiagoan igotzen da, inbertsioak behera egiten duen bitartean.
Espainiako ekonomiak koronabirusaren krisiaren eragina salatu zuen, eta % 5,2 egin zuen atzera lehen hiruhilekoan, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) serie historikoan izandako beherakadarik handiena (1970ean hasi zena). Orain arte, BPGaren hiruhileko baten jaitsierarik handiena 2009ko lehen hiruhilekokoa zen (-%2,6).
Hala baieztatu du Estatistikak, lehen hiruhilekoko Kontabilitate Nazionaleko datuak argitaratuta. Datu horiek apirilaren amaieran aurreratutakoen antzekoak dira, baina zenbait osagai aldatu egin dira.
BPGren lehen hiruhilekoko atzerakada handiarekin, Espainiak atzeraldiari aurre egin behar dio; izan ere,ekonomia batek teknikotzat atzeraldi izendatzen denaren barruan sartzeko bi hiruhileko jarraian hazkunde negatiboa behar du izan. Nolanahi ere, ziurtzat jotzen da BPGren uzkurtzea bat izan dela bigarren hiruhilekoan, lehenengoan baino handiagoa; izan ere, apiriletik ekainera bitartean jarduera ekonomiko ugari gelditu ziren, alarma-egoeraren ondorioz.
Urte arteko tasan, lehen hiruhilekoko BPG % 4,1 jaitsi da, aurreko hiruhilekoko % 1,8ko igoerarekin alderatuta. 2009ko bigarren hiruhilekotik izandako atzerakadarik handiena izan da, Espainiako ekonomiak % 4,4 egin baitu behera. 2013aren amaieratik ez zen BPGren datu negatiborik erregistratu.
Eskaera nazionalak 3,7 puntu kendu zizkion BPGaren urte arteko aldaketari lehen hiruhilekoan, laugarren hiruhilekoan baino 5 puntu gutxiago. Kanpoko eskariari, berriz, 0,4 puntu kendu zizkion, joan den hiruhilekoan baino bederatzi hamarren gutxiago.
Eskaera nazionalari dagokionez, familien eta irabazi-asmorik gabeko erakundeen kontsumoak ekarpenik negatiboena du BPGaren urte arteko aldakuntzan (-3,3 puntu), eta, jarraian, inbertsioak (-1,1 puntu). Bilakaera hori, neurri batean, gastu publikoaren 0,7 puntuko ekarpen positiboarekin orekatu zen.
Kanpoko eskariari dagokionez, esportazioek 2,1 puntu kendu zizkioten BPGren urte arteko bilakaerari, eta inportazioek 1,8 puntuko ekarpen positiboa egin zuten.
Etxeetako kontsumoaren beherakada historikoa
Hiruhilekoko datuen arabera, etxeetako kontsumoa % 6,6 jaitsi da, serie historikoan izan duen beherakadarik handiena. Aitzitik, gastu publikoak azeleragailua zapaldu zuen urtarriletik martxora bitartean, eta % 1,8 hazi zen, 12 urtean izan duen gorakadarik handiena, 2008ko lehen hiruhilekotik, hain zuzen ere. Bestalde, irabazi-asmorik gabeko erakundeen eta etxeen zerbitzura dauden erakundeen kontsumo-gastuak % 0,8 egin zuen gora, aurreko hiruhilekoan baino bost hamarren gehiago.
Inbertsioak, bestalde, lehen hiruhilekoan izan du jaitsierarik handiena hamaika urtean (2009ko bigarren hiruhilekotik),% 5,7 egin baitu behera urtarriletik martxora.
Esportazioek % 8,2 egin dute behera lehen hiruhilekoan, aurreko hiruhilekoan baino % 0,6 gehiago; inportazioek, berriz, % 6,6 egin dute behera, eta 2009ko azken laurdenean behera egin dute (-% 0,8).
Urtetik urterako datuen arabera, familien kontsumoak % 5,8 egin du behera, eta gastu publikoak, berriz, % 3,6 egin du gora.
Urte arteko inbertsioa % 6,5 hondoratu zen lehen hiruhilekoan. Adierazle horrek ez zuen halako jaitsierarik izan 2013ko lehen hiruhilekotik. Inbertsioaren barruan, eraikuntzan eta etxebizitzan egindakoa % 8,3 jaitsi zen, zazpi urtean izan duen atzerakadarik handiena.
Esportazioek % 6,1 egin zuten behera 2019ko lehen hiruhilekoarekin alderatuta, aurreko hiruhilekoan baino % 3,3 gehiago; inportazioek, berriz, % 5,5 egin zuten behera (+% 2,1 2019ko azken laurdenean).
Eraikuntzak behera egin du
Pandemiak BPGan duen eragina errazago aztertzeko, INEk lehen aldiz argitaratu ditu jarduera adar bakoitzaren hazkundeari egindako ekarpenak, Espainiako ekonomian duen egiturazko pisua kontuan hartuta.
Era honetara, zerbitzuen sektoreko jarduerek azaltzen dute BPGaren urte arteko jaitsieraren zatirik handiena, -2,1 puntuko ekarpenarekin haren bilakaerari dagokionez. Ondoren, industria-jarduerak (-0,9 puntu) eta eraikuntza (-0,4 puntu) daude. Ekarpen horiek ia ez ziren orekatu lehen mailako jarduera-adarren bilakaerarekin (0,0).
Ia adar guztiek aurreko hiruhilekoan baino urte arteko bilakaera okerragoa izan zuten lehen hiruhilekoan, eta eraikuntza nabarmendu zen, balio erantsi gordina % 7,3 jaitsi baitzen, aurreko hiruhilekoan baino % 0,9 gehiago. Zerbitzuek, berriz, % 3,1 egin zuten behera (+% 2,4 aurreko hiruhilekoan) eta industriak % 6 murriztu zuen balio erantsia (+% 1,2 aurreko hiruhilekoan). Nekazaritza izan zen bere balio erantsi gordina handitu zuen sektore bakarra, % 0,3ko aurrerapenarekin, aurreko hiruhilekoan baino % 5,4 gehiago.
Lehen hiruhilekoan, adar horiek guztiek enplegua suntsitu zuten, industriak izan ezik, urte arteko okupazioa % 0,8 igo baitzen, aurreko hiruhilekoko hazkundea 1,1 puntu motelduz. Eraikuntzak % 3,9 egin du behera enpleguan, aurreko hiruhilekoan baino % 0,9 gehiago; nekazaritzak, berriz, % 7,2 egin du behera, 2019ko azken laurdenean % 4,5 hazi den bitartean.
Zerbitzuetan % 0,1 baino ez zen jaitsi enplegua (% 2,4 aurreko hiruhilekoan). Lan egindako orduak neurtuz gero, eraikuntzak eta nekazaritzak % 10 inguruko urte arteko jaitsiera aurkeztu zuten lehen hiruhilekoan.
Soldatapeko enpleguak, bestalde, % 0,8 egin du gora lehen hiruhilekoan, aurreko hiruhilekoan baino % 2,5 gehiago.
Lanaldi osoko lanpostu bakoitzeko produktibitatea -% 3,5 izan zen, eta benetan lan egindako ordu bakoitzeko produktibitatea % 0,2 igo zen.
Testuinguru horretan, soldatapekoen ordainsaria % 4,5 izatetik % 2,6 izatera igaro zen. Emaitza hori soldatapeko gehiago egotearen eta soldatapeko bakoitzeko batez besteko ordainsariaren igoera % 1,9tik % 1,8ra jaitsi izanaren ondorio da. Horrela, produktu unitate bakoitzeko lan-kostuaren hazkundea (CLU) % 5,5ekoa izan zen, ekonomiaren deflaktore inplizituaren aldakuntza baino 3,9 puntu handiagoa.