Montano izango da akusatu bakarra jesuiten sarraskiaren epaiketan

Inocente Montano Salvadorko Defentsa ministrorde eta koronel ohia 1989an El Salvadorren izandako jesuita espainiarren hilketaren epaiketan akusatu bakarra bezala geratu da, Auzitegi Nazionalak René Yusshy Mendozarentzat, armadako teniente izandakoarentzat, gertakariak preskribatuta daudela deklaratu ondoren.

Ahozko ikustaldiaren lehen saioan, auzitegiak onartu egin du Yusshy Mendozaren defentsak egindako eskaera, hau da, hilketen egile eta Atlácatl batailoiko kide izan zen salvadortarraren erantzukizun penala azkendutzat jotzea.

Erabaki horrekin, Montano izango da prozedura horretako akusatu bakarra, eta 150 urteko kartzela-zigorrari aurre egin beharko dio bost jesuita horien hilketagatik, tartean Ignacio Ellacuría, garai hartan Erdialdeko Amerikako Unibertsitateko (UCA) errektorea eta Askapenaren Teologiako ideologoa zena.

Abokatuak azaldu duenez, "preskripzio epea 20 urtera amaitzen da" eta Yusshyren aurka "ez zen auzipetzea 2011ra arte zuzendu", aurretik haren aurkako kereila, salaketa edo partearen idazkirik egon gabe, eta horrez gain, Salvadorreko jesuitek eta UCAko egungo errektoreak urte hauetan izandako lankidetza azpimarratu dute.

Fiskaltzak aitortu duenez, "20 urte horiek soberan igaro dira" eta, beraz, "bidezkoa da delituak preskribatuta deklaratzea"; akusazioek, ordea, "Yusshy gizarteratuta dagoela, lana duela, deliturik ez duela egin, 2012tik damua agertu zuela eta bere laguntzari esker frogak dituela" azpimarratu du. Gainera, "barkamena eskatu eta jaso zuen".

Yusshyk Kontsulatutik jarraitu du saioa, eta uztailaren 7an deklaratuko du, aurrez aurre.

Montano koronel ohiak maskara bat zeraman, eta akusatuen aulkitik jarraitu du lehen eguna.

Orain, epaiketa asteazkenean hasiko da, 10:00etan, Montanoren deklarazioarekin, 2017tik behin-behineko espetxealdian, eta akusatu bakarra izango da prozeduran.

Izan ere, Yusshyren lekuko izaera berriak panorama berri bat marrazten du epaiketaren bilakaeran, bere galdeketa, orain egia esatera behartuta dagoena, Montanoren aurka giltzarri dela iruditzen baitzaio.

Koronel ohia Espainiako Justiziaren esku utzitako auzipetu bakarra da -AEBek 2017ko azaroaren 29an entregatu zuten-, Salvadorko agintariek 20 bat militar ohiren aurkako estradizio aginduak ukatu ostean, hilketen diseinuan eta exekuzioan parte hartzea egotzita.

1989ko azaroaren 16ko goizaldean, Salvadorreko gerra zibilean (1980-1992) izandako erasoaldi matxino handienaren erdian, eliteko soldadu talde batek erlijiosoak exekutatu zituen Erdialdeko Amerikako Unibertsitateko (UCA) campusean.

Ignacio Ellacuria, Segundo Montes, Ignacio Martin-Baro, Amando Lopez eta Juan Ramon Moreno jesuitak hil zituzten.