Nobel sariak
Agostini, Krausz eta L'Huillier, Fisikako Nobel saridunak attosegundoekin egindako esperimentuengatik
Agentziak | EITB Media
Konkretuki, attosegundoen iraupeneko argi-pultsuak sortu dituzte, elektroiek materian duten dinamika aztertzeko. Aurkikuntzak elektronikan eta medikuntzan izan ditzakeen aplikazioak nabarmendu ditu Akademiak.
Pierre Agostini, Ferenc Krausz eta Anne L'Huillier. Argazkia: EFE
2023ko Fisikako Nobel saria Pierre Agostini, Ferenc Krausz eta Anne L'Huillier fisikarientzat da, attosegundoen iraupeneko argi-pultsuak sortzeko metodo berriengatik, Suediako Zientzien Akademiak gaur jakinarazi duenez.
2023 physics laureate Pierre Agostini succeeded in producing and investigating a series of consecutive light pulses, in which each pulse lasted just 250 attoseconds. At the same time, his 2023 co-laureate Ferenc Krausz was working with another type of experiment, one that made it… pic.twitter.com/pEFAM0ErNP
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 3, 2023
Akademiak nabarmendu duenez, sarituek ikertutako metodo horiek elektronikan eta medikuntzan izan ditzakete aplikazioak.
Agostini Frantzian jaio zen 1968an, eta Ohioko Unibertsitateko (AEB) irakaslea da. Krausz Hungarian jaio zen 1962an, eta Alemaniako Max Planck Institutuan dihardu lanean. L 'Huilllier Frantzian jaio zen 1958an, eta Lundeko Unibertsitatean (Suedia) ikertzen ari da.
Saria eman aurretik, mundu zientifikoak balioetsi egin du hirurek iraultza eragin dutela fisikan, fenomeno subatomikoak orain arte gizakiak harrapatu duen denbora-eskala laburrenean behatu ahal izateko.
Akademiak azpimarratu duenez, hirurek "atomo eta molekulen barruan elektroien mundua esploratzeko tresna berriak eskaini dizkiote gizateriari".
Fisika sariaren iragarpenak Medikuntzakoari hartu dio lekukoa; izan ere, atzo, Katalin Kariko eta Drew Weissman saritu zituzten covid-19aren aurkako mRNA txertoen inguruan egindako ikerketengatik.
Datozen egunetan, Kimika, Literatura, Bakea eta Ekonomiakoak iragarriko dituzte.