54 tortura salaketa zenbatu dituzte EAEn eta Nafarroan, 2015ean

Espainiako Torturaren Prebentzio eta Salaketarako Koordinakundeak (TPSK) egindako "Tortura estatu espainiarrean: 2015eko txostena"k ustez funtzionario publikoekegindako 54 tortura kasu zenbatu ditu Hego Euskal Herrian: 48, EAEn; eta 6, Nafarroan. Hala ere,ez da inkomunikazio egoeran atxilotutako pertsonen tortura salaketarik izan.

Torturaren Prebentzio eta Salaketarako Koordinakundeak egindako txostenak, ustez, polizia-etxetan, kartzelatan, kuarteletan eta bestelako atxiloketa zentroetan edota poliziak manifestazioetan edota beste toki batzuetan egindako esku hartzeetan izandako tortura, tratu txar eta heriotza kasuak zenbatzen ditu.

Aipaturiko koordinakundeak Gasteizen gaur egindako prentsaurrekoan, Lorea Bilbao TPSK-ko bozeramaileak adierazi du 232 lagunek tortura, tratu txar edota bestelako erasoen biktima izan direla salatu dutela 2015ean estatu espainiarrean -2014an 961 kasu zenbatu zituzten-. Bilbaoren esanetan, ez dituzte kasu guztiak zenbatu; kasu batzuetan kaltetuek zerrenda horretatik ateratzea eskatu dutelako eta beste batzuetan, ostera, informazio faltagatik aintzat hartu ez direlako.

Hego Euskal Herriari dagokionez, 48 salaketa izan dira 2015. urtean. Dena den, azken urtean ez da inkomunikazio egoeran atxilotutako pertsonen salaketarik izan; izan ere, azken lau urtetan ez ei da inkomunikatutako atxiloketarik izan EAEn.

Bestalde, Poliziaren edota funtzionario publikoen zaintzapean zeudela Espainian izandako heriotzen kopurua ere jasotzen du txostenak. Guztira, 30 pertsona hil ziren egoera horretan: 24 preso zeudela eta 6 kalean. Azken 15 urteetako datuak kontuan izanez gero, berriz, 616 dira gisa horretan estatu espainiarrean hildakoak.

Lehen aldiz, delitu mota horiengatik izandako epaiak ere zenbatu ditu TPSK erakundearen txostenak. Guztira, gisa horretako 95 epai izan dira 2015ean: 43tan erasotzaileak zigortu egin dituzte eta 52tan, berriz, absolbitu. Ildo horretan, 68 funtzionario publiko zigortu zituzten 2015ean Espainian torturagatik edota tratu txarrengatik.

Salaketa kopuruan Espainian izandako jaitsierari buruz galdetuta, Cesar Manzanos Salhaketa elkarteko ordezkariak adierazi du zenbaitek errepresaliak izateko beldurra dutela, beste batzuek auzitegiekiko mesfidantza dutela eta badirela salaketak egiteko zailtasun ekonomikoak dituztenak ere.

Halaber, praktika horiek "ezkutatzeko estrategiak" salatu ditu. Aldi berean, tortura edo tratu txar kasuak ikertzeko mekanismoak martxan jartzeko jarrera proaktiborik ez izatea egotzi die justizia erakundeei eta politikariei.

Epaile progresistek tortura salaketak ikertzea eskatu dute

Bestalde, Demokraziarako Epaileak elkarte orogresistak Auzitegi Gorenak, joan den astean, baliogabe utzitako ebazpenaz hitz egin du gaur. Tortura salaketak ez ikertzeagatik, Auzitegi Nazionalaren epai bat bertan behera utzi zuen Gorenak, eta Demokraziarako Epaileak elkarteak txalotu egin du erabaki hori, "giza eskubideen defentsa aktiborako kultura sustatzen duela" argudiatuta.

Auzitegi Gorenaren "ausardia eta zorroztasuna" azpimarratu ditu elkarte horrek, giza eskubideen defentsa irmoa egin duela esanaz.  Epaiketa batean, ETAko kide batek egindako tortura salaketak jasotzen zituen froga psikologikoak ez zituen kontuan hartu ANk.

Bestalde, Demokraziarako Epaileak elkarteak hedabideek kasu hau isildu izana salatu du. Komunikabideetan "eskandaluzko isiltasuna" egon dela kasu hau ezkutatzeko esan du elkarte horrek, eta "Barne Ministerioa eta hainbat sektore atzerakoi" jo ditu erantzule.

ditu erantzule.