Memoria historikoa
Urduñako hilerrian aurkitutako biktima frankisten 53 gorpuzkiak identifikatzen hasi da Eusko Jaurlaritza
EITB MEDIA
Jaurlaritzak eta Aranzadi Elkarteak sustatutako ikerketa horretan, 36 familiekin dabiltza harremanetan, eta horietatik 17k dagoeneko eman dute DNA lagina, identifikazioa bideratu ahal izateko.
Your browser doesn’t support HTML5 video
Urduñako hilerrian aurkitutako biktima frankisten 53 gorpuzkiak identifikatzen hasi dira Eusko Jaurlaritza eta Aranzadi Zientzia Elkartea, Jaurlaritzak berak ohar baten bidez jakinarazi duenez. Larunbat honetan, hain justu, Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak Urduñako hilerria bisitatu du.
Bertan izan dira, halaber, Jose Antonio Rodriguez, Giza Eskubide, Memoria eta Lankidetzako sailburuordea, eta Aintzane Ezenarro, Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuko zuzendaria.
Jarduera hau Eusko Jaurlaritzaren 'Gerra Zibileko desagertuen bilaketa' programaren barruan kokatzen da, Aranzadi Zientzia Elkartearekin duen hitzarmenaren bitartez eta Urduñako Udalaren lankidetzarekin. Izan ere, egun hauetako deshobiratzeek jarraipena ematen diote 2014an hilerri horretan bertan hasitako lanari; izan ere, orduan, 14 biktimaren gorpuzkiak erreskatatu zituzten, udalerri horretako kontzentrazio-esparruan eta ondorengo espetxean hil ziren presoak erreskatatzeko eta identifikatzen saiatzeko.
Gauzak horrela, Artolazabalek esan du identifikazio- eta entrega-prozesu berri bati ekingo zaiola. Orain arte, Gogora Institutuak kontaktua du Urduñako espetxe frankistako biktimen 36 familiarekin, eta 17 DNA lagin ditu dagoeneko.
"Espero dugu lurpetik ateratako 40 hondakin berri horiei egingo zaizkien proba genetikoetatik abiatuta, identifikatu ahal izatea eta beren maiteen bila jarraitzen duten familiei erantzun ahal izatea, familiaren doluaren zikloa itxi ahal izateko", adierazi du, espetxe frankistako bi biktimaren senideak bertan zeudela.
Estatu osotik ekarritako presoak
Lurperatze horiei buruzko dokumentazio historikoak eta jaso ahal izan diren testigantzek adierazten dutenez, egun hauetan induskatutako eremuan lurperatutako gorpuzkiak 1941eko otsailetik ekainera bitartean Urduñako Espetxe Zentraletik etorritako presoenak dira.
Ezaguna da, halaber, garai hartako presoak Euskaditik urrun zeuden lekuetatik zetozela; hala, Urduñan gatibu zeudela hil ziren pertsona gehienak Extremadura, Andaluzia, Gaztela Mantxa eta Kataluniako erkidegoetakoak ziren. Guztira, kalkuluen arabera, 225 pertsona hil ziren lehenengo kontzentrazio-esparru batean (1937-1939) eta gero espetxe batean (1939-1941).