Agosti Xaho idazle zuberotarraren biografia kaleratu dute

Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak Agosti Xaho idazle zuberotarraren biografia aurkeztu du astearte honetan, Hendaiako Abadia Gazteluan. Xabier Zabaltza historialari nafarrak idatzi du lana.

Agosti Xaho Lagarde Atharratze herrian (Zuberoa) jaio zen, 1811ko urriaren 10ean. Euskal kazetari, idazle, hizkuntzalari eta politikaria izan zen, eta haren pentsamoldea ''ezkerreko euskal nazionalismo baten lehen aurrekaritzat'' hartzen dute askok. Euskaldunen jatorriaren eta historiaren inguruko hainbat kontakizunen asmatzailea izan zen, tartean 'Aitorren elezaharra'.

Xabier Zabaltza lanaren egileak argitu duenez, ''liburu hau biografia bat baino gehiago, ideografia bat da. Izan ere, saiatu naiz Agosti Xahoren ideologiako kontu garrantzitsu batzuk azaltzen, polemikoak izan daitezkeenak. Ideologia hori oso korapilatsua da, baina, barne-batasun handia du bere baitan''.

Agosti Xahoren biografia bi ediziotan argitaratu da: bata euskaraz eta bestea elebiduna (frantsesez eta gaztelaniaz). Jatorrizko testua euskaraz idatzi du Xabier Zabaltzak, 'Agosti Xaho. Aitzindari bakartia' izenburuarekin. Zabaltzak berak egin du itzulpena gaztelaniara, eta kasu honetan 'Augustin Chaho. Precursor Incomprendido' da lanaren izenburua. Frantsesera, berriz, Edurne Alegriak itzuli du, 'Augustin Chaho. Un précurseur incompris' izenburua duela.

Jatorrian, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak euskaraz argitaratzen duen Bidegileak bildumarako idatzi zuen biografia Xabier Zabaltzak. Nolanahi ere, Xaho jaio zela bigarren mendeurrena betetzen dela ospatzeko, frantsesez eta gaztelaniaz ere argitaratzea erabaki dute. Hala, euskaraz 2.800 ale argitaratuko dira (500 lehen edizio honetan) eta gaztelaniaz nahiz frantsesez, 1.200 ale.

Xahori buruzko argitalpen hau ez da salgai jarriko, eta liburutegietan, ikastetxeetan eta unibertsitateetan banatuko da. Dena den, Bidegileak bildumako gainerako argitalpenen moduan, Xahori buruzko biografia Interneten topatu ahal izango da.